Na ludowo, kolorowo i z przytupem

W sobotni upalny poranek do Czarnej Białostockiej na Plac Miejski zjechały zespoły śpiewacze, folklorystyczne, kapele ludowe i soliści z całego Podlasia, by wziąć udział w 37 edycji X Prezentacji Tradycji Ludowej Województwa Podlaskiego „W poszukiwaniu i przekazywaniu folkloru”. Festiwal ma charakter cykliczny, ale pierwszy raz odbywał się w naszym mieście.

Impreza swoje początki zawdzięcza Antoniemu Szałkowskiemu – miłośnikowi folkloru, który pod koniec lat 70-tych XX ww. rozpoczął cykl spotkań „W poszukiwaniu i przekazywaniu folkloru”. Zbierał wśród okolicznych mieszkańców wsi i okolic Białostocczyzny stare piosenki i gawędy - zapisywał je i włączał do repertuaru zespołu folklorystycznego, chcąc w ten sposób ocalić od zapomnienia. Dzisiaj celem Prezentacji jest wspieranie rozwoju tradycji lokalnych regionu oraz ich promocja, a także upowszechnianie folkloru wśród młodszego pokolenia.
„Bardzo się cieszę, że pierwszy raz gości u nas przegląd folklorystyczny, mam nadzieję, że nie ostatni”- powiedziała Agnieszka Tarkawian Wiceburmistrz Czarnej Białostockiej, witając wszystkich obecnych oraz życząc uczestnikom udanych występów i jak najlepszych ocen. Impreza ma charakter konkursowy, w tym roku uczestników oceniało jury w składzie: Teresa Pardo – folklorystka, Zygmunt Ciesielski – etnograf, prof. Jerzy Śródkowski – muzyk folklorysta i Grzegorz Bogdanowicz – dyrektor Domu Kultury w Czarnej Białostockiej i muzyk. Koncert prowadzili Ewa Jakubaszek i Józef Zyśk z Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Białymstoku.
Przegląd zainaugurowały występy naszych rodzimych zespołów: Czarna Jagoda” z Czarnej Białostockiej i „Czarnowiacy” z Czarnej Wsi Kościelnej. Zaprezentowały się również zespoły i kapele m.in. ze Zbójnej, Turośli, Bielska Podlaskiego, Supraśla, Klepacz, Lipska czy Krypna. Nie zabrakło instrumentalistów grających na harmonii pedałowej czy solistek śpiewających archaiczną techniką białego śpiewu.
Scena i Plac Miejski mieniły się tysiącem barw tradycyjnych spódnic, korali, wyszywanych cekinami serdaków, białych chust i zapaśnic, czepców z kolorowymi wstążkami. Wybrzmiewały polki, oberki, powolniaki, słynne „odi ridi ridi u-ha” i rytmiczny przytup. Mieliśmy okazję usłyszeć i zobaczyć piosenki i tańce kurpiowskie. Zabrzmiały utwory ludowe z całego Podlasia wykonywane w gwarze lokalnej oraz w języku białoruskim. Pieśni mające korzenie w kulturze chłopskiej, sięgające do pierwotnych toposów takich jak: miłość, śmierć, zazdrość, prawo i piękno natury, Bóg - wybrzmiewały m.in. w przyśpiewkach: „Hej, hej kawalerowie”, „O mój Jasieńku”, „Tam w ciemnym lesie pod sosną”, „Lepsa ja Janku niźli ty”, „Wysła burzycka”. Mimo, że muzyka i śpiew zatraciły dziś swoją funkcję obrzędową i nie towarzyszą współczesnym żniwom, weselom, to ich echo słychać w prezentowanych utworach ludowych m.in. „O z pola, z pola”, „Jagody, Jagodziny”, „Zaśpsiewała po rosie” czy „Na wójtowej roli”.
Co ciekawe wśród wykonawców nie zabrakło dziecięcych zespołów folklorystycznych. Ich występy wywołały żywe zainteresowanie i wzbudziły szczere wzruszenie wśród seniorów – wszak w nazwie festiwalu akcentuje się przekazywanie tradycji i folkloru.
Oprócz występów zespołów nie brakowało różnych atrakcji. Był dmuchany zamek i zjeżdżalnia dla dzieci, eurobungee, kule wodne, jeździki, stragany z zabawkami, balonami. Można było posmakować waty cukrowej czy domowej roboty lizaków, tradycyjnych lodów i pysznych gofrów. Na dorosłych czekały stoiska z naturalnymi produktami: miód oraz podlaskie zioła i przyprawy np. czosnek niedźwiedzi lub trawa żubrówka, ale także budki „fast food” z frytkami, hamburgerami i zimny „Żubr” od sponsora sobotnich Dni Czarnej Białostockiej.
Przegląd był również doskonałą okazją do integracji środowiska folklorystycznego. Zespoły kibicowały sobie nawzajem, nie było rywalizacji, choć reguły konkursu zakładały, że ktoś wygra. Po zakończeniu obrad jury na scenie pojawili się: Burmistrz Czarnej Białostockiej Tadeusz Matejko, Jozef Zyśk i Teresa Pardo, która odczytała listę zwycięzców przeglądu:

- w kategorii zespołów śpiewaczych:
I miejsce: Zespoły: z Turośli, Nowej Rudy i Nowogrodu oraz Kobiecy Zespół Śpiewaczy ze Zbójnej
II miejsce: Męski Zespół Śpiewaczy ze Zbójnej, Zespół „Długołęczanki”, Zespół „Lipsk”, Dziewczęcy Zespół Śpiewaczy z Turośli
III miejsce: Zespół „Wodniczka”

- w kategorii zespołów folklorystycznych:
I miejsce: Zespoły: „Czarnowiacy”, „Podlaskie kukułki”, „Klekociaki”, „Czyżowianie”, Dziecięce Zespoły folklorystyczne: z Turośli i ze Zbójnej
II miejsce: Zespoły „Skowronki” i „Cegiełki”
III miejsce : Zespół „Narewczanki”

- w kategorii soliści instrumentaliści:
I miejsce: Eugeniusz Piaścik i Jan Kania
II i III miejsce: brak

- w kategorii kapeli ludowych:
I miejsce: Kapela Jana Kani z Turośli, Kapela Kurpiowska ze Zbójnej
II miejsce: Kapela Głódzia
III miejsce: brak

- w kategorii solistki śpiewaczki:
I miejsce: Eugenia Kuliś
II miejsce: Honorata Ruszczyk, Małgorzata Lemańska
III miejsce: brak

Nagrody pieniężne ufundowane przez organizatorów (Gmina Czarna Białostocka, WOAK) z rąk Burmistrza Czarnej Białostockiej otrzymali zdobywcy I i II miejsca. Pozostali uczestnicy uhonorowani zostali pamiątkowymi dyplomami.
Na zakończenie Burmistrz Czarnej Białostockiej podziękował wszystkim zespołom i solistom oraz organizatorom. Wyraził nadzieję, że festiwal folklorystyczny zagości u nas ponownie: „Mamy takie miejsce, gdzie wspólnie z organizatorami widzimy, że ta impreza mogłaby nabrać rumieńców w pięknym otoczeniu natury - nad naszym zalewem w Czarnej Białostockiej. Zapraszamy - mamy nadzieję, że za rok!”.