Poznaj swoje prawa

UMOWY ZAWIERANE NA ODLEGŁOŚĆ I POZA LOKALEM PRZEDSIĘBIORCY

Brak czasu, presja reklam i wyprzedaży często powoduje, że dokonujemy nieprzemyślanych zakupów na odległość. Kupujący nie ma możliwości zbadania rzeczy tak, jak mógłby to uczynić dokonując zakupu w tradycyjnym sklepie.
W jaki sposób i kiedy można zatem zwrócić nietrafiony zakup i oczekiwać, że przedsiębiorca zwróci nam pieniądze?

Istotna w przedmiotowym zakresie jest ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o konsumentach (Dz.U. z 2014 r., poz. 827 z poźn. zm) określająca prawa przysługujące konsumentowi, obowiązki przedsiębiorcy zawierającego umowę z konsumentem, a także zasady i tryb: zawierania z konsumentem umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa.
Ustawa przyznaje uprawnienia konsumentom – osobie fizycznej dokonującej z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Ustawodawca wskazuje, że umowa zawarta na odległość to umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie (np. zakupy w sklepie internetowym).

Pod pojęciem umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa rozumieć należy umowę zawartą m.in. przy jednoczesnej fizycznej obecności stron w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy (np. w domu konsumenta); w lokalu przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość bezpośrednio po tym, jak nawiązano indywidualny i osobisty kontakt z konsumentem w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy, przy jednoczesnej fizycznej obecności stron (np. zaproszenie konsumenta z ulicy na pokaz w lokalu przedsiębiorcy); podczas wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami.

TERMIN NA ODSTĄPIENIE OD UMOWY

Ustawa o konsumentach przyznaje konsumentowi (art. 27) prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa w terminie 14 dni bez konieczności podawania przyczyny ani ponoszenia kosztów. Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta (np. 5 maja konsument zamówił w sklepie internetowym buty, które otrzymał 8 maja - termin na odstąpienie upływa zatem 22 maja).
Pamiętać należy, że jeżeli ostatni dzień terminu na odstąpienie od umowy jest dniem ustawowo wolnym od pracy termin na odstąpienie upływa wraz z ostatnią godziną następnego dnia roboczego (liczy się data nadania przesyłki na poczcie).
Istotnym jest, że jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa dopiero po upływie 12 miesięcy od dnia upływu wskazanego terminu.
Jeżeli jednak przedsiębiorca poinformował o tym przed upływem tego terminu, termin do odstąpienia od umowy upływa po 14 dniach od udzielenia konsumentowi tej informacji.

JAK ODSTĄPIĆ OD UMOWY

W celu skutecznego odstąpienia od umowy, konsument powinien złożyć przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Można je złożyć na formularzu załączonym do towaru przez sprzedawcę, lub w formie pisemnej i wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.
Niektórzy sprzedawcy umożliwiają odstąpienie od umowy za pomocą swojej strony internetowej. W takim przypadku muszą potwierdzić otrzymanie oświadczenia, np. wysyłając e-mail do konsumenta.
W przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa w opisany powyżej sposób, umowę uważa się za niezawartą. Przedsiębiorca ma wówczas obowiązek niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy.
Przedsiębiorca dokonuje zwrotu płatności przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami.
Istotnym jest, iż jeżeli przedsiębiorca nie zaproponował, że sam odbierze rzecz od konsumenta, może wstrzymać się ze zwrotem płatności otrzymanych od konsumenta do chwili otrzymania rzeczy z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu jej odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej.
Wskazać również należy, że jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów.

KIEDY PRAWO ODSTĄPIENIA NIE PRZYSŁUGUJE:

Wskazać należy, iż art. 38 ustawy o konsumentach zawiera zamknięty katalog trzynastu umów, w odniesieniu do których konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia.

Wśród wyjątków od generalnej zasady przyznającej konsumentowi prawo odstąpienia można wymienić m.in.:
 świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy (np. instalacja internetu przewodowego w domu konsumenta);
 w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb (np. meble na wymiar pod zabudowę);
 w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia (np. produkty mleczne zakupione przez internet);
 w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu (np. szminka czy opatrunek);
 w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami (np. olej silnikowy wlany do samochodu);
 w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu (np. otwarcie zapakowanej płyty CD);
 o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę;
 zawartej w drodze aukcji publicznej (wyjątek ten nie obejmuje serwisów aukcyjnych np.Allegro).

radca prawny
Maciej Sielawa

Autor jest radcą prawnym, prowadzącym Kancelarię Radcy Prawnego w Wasilkowie oraz w Mońkach.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi opinii prawnej ani porady prawnej.
W celu uzyskania pełnych informacji lub porady prawnej, prosimy o kontakt:
www.msielawa.pl,
e-mail: kancelaria@msielawa.pl,
tel. 668 157 809